Nawigacja: <Root level>

Zakładka Nakłady

Zaznaczenie pozycji

Klikając lewym klawiszem myszki na przecięciu wiersza aktywnej pozycji i kolumny  mamy możliwość zaznaczenia pojedynczych pozycji. Klikając lewym klawiszem myszki bezpośrednio na wierszu nagłówkowym  zaznaczamy wszystkie pozycje kosztorysowe.

"Zamrożenie" pozycji

Klikając dwukrotnie lewym klawiszem myszki na przecięciu wiersza i kolumny  mamy możliwość zaznaczenia pozycji jako nieaktywnej ("zamrożonej").

Powtórne dwukrotne klinkięcie lewym klawiszem myszki na przecięciu wiersza i kolumny  przywraca pozycje na aktywne.

Ukryty czynnik wyświetlany jest szarym kolorem. Czynnik taki nie bierze udziału w kalkulacji ceny pozycji i nie jest drukowany na żadnym zestawieniu.

Uwaga: Jeśli w trakcie wprowadzania tego oznaczania naciśniemy również klawisz "Shift" to ukryta zostanie cała wskazana grupa rodzajowa RMS.

Grupa

Służy do wprowadzenia jednej litery lub cyfry dodatkowo określającej dany czynnik RMS (np. z uwagi na miejsce wbudowania, magazynowania, zakupu, sposobu "rozbicia" na składniki itp.). Oznaczone w ten sposób czynniki nie będą łączone z takimi samymi czynnikami (z identycznym symbolem KMB)- tyle że bez oznaczeń (lub z innym oznaczeniem grupy) - patrz: Lista RMS. Oznaczenie grupy wprowadza się bezpośrednio z klawiatury, skasowanie jest możliwe po naciśnięciu klawisza "Enter", a następnie wymazaniu treści klawiszem "BackSpace". Do tego pola przenoszona jest także czasami dodatkowa informacja z bazy normatywnej - specjalny wyróżnik materiału. Najczęściej jest to litera "F", która oznacza materiał, dla którego ilość należy określić samodzielnie np. w oparciu o posiadaną dokumentację techniczną (stąd brak w bazie katalogowej podanej ilości normatywnej).

Indeks - KMB

w polu tym pojawia się symbol ETO czynnika produkcji - w przypadku materiałów będzie to symbol wg Katalogu Materiałów Budowlanych.

Uwaga: Dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem tego pola uruchamia funkcję "zmiany" danego czynnika RMS.

Producent

W polu tym może pojawić się skrót (kod) wskazujący na określonego producenta / dostawcę. W przypadku materiałów pobranych z cennika materiałów producenckich skrót ten przepisywany jest automatycznie. W przypadku pozostałych czynników RMS można takie oznaczenie pobrać z listy adresowej producentów / dostawców. Listę taką wywołujemy dwukrotnie klikając lewym klawiszem myszy pole "Prod." lub naciskając klawisz "Enter".

Uwaga: Aby skasować zapisaną informację w polu "Prod." należy ustawić kursor w danym polu i nacisnąć klawisz "Backspace".

Drukuj

W polu tym może pojawić się znak "fajki" oznaczający, że dany czynnik został zakwalifikowany przez użytkownika jako "wiodący" w wycenie danej pozycji. Informacje o takim czynniku mogą być drukowane w Kosztorysie uproszczonym. Mamy możliwość wydrukowania danego czynnika z ceną lub bez (Parametry wskazanego wydruku - Formularz ofertowy /bez wyceny/)

Nazwa

W tym polu wyświetlana jest skrócona nazwa czynnika produkcji (ograniczona do pierwszych kilkudziesięciu znaków). Pełna nazwa (do 300 znaków) wyświetlona jest w osobnym polu pełnego opisu w dolnej części ekranu, gdzie może być dowolnie zmieniona przez użytkownika.

Wystarczy w tym celu nacisnąć klawisz "Enter" (o ile kursor znajdował się w polu "Nazwa"), względnie bezpośrednio kliknąć pole pełnego opisu.

Po dokonaniu zmiany nazwy - nowy tekst wyświetlany będzie w polu skróconej nazwy kolorem zielonym. Program zapamiętuje oryginalny tekst nazwy. Aby przywrócić poprzednie brzmienie należy całkowicie "wyczyścić" pole pełnej nazwy i nacisnąć klawisz "Esc".

Norma

Zawiera nakład normatywny pobrany z katalogu KNR, KNNR ... lub wprowadzony indywidualnie przez użytkownika. Zakres wartości pola: od 0.000000 do 99 999,999999.

Po dokonaniu zmiany normy - nowa wartość wyświetlana będzie kolorem zielonym.

Program zapamiętuje zawsze oryginalną wartość normy. Aby ją przywrócić należy "wyczyścić" pole normy i nacisnąć klawisz "Enter".

Współczynnik

Do tego pola użytkownik może wprowadzić indywidualny mnożnik korekcyjny do nakładu normowego (normy). Jeśli w polu tym znajduje się liczba 1.000 - wartość ta nie jest wyświetlana na ekranie (zostaje programowo ukryta). Zakres wartości tego parametru: od 0,000 do 99,999.

Krotność

Do tego pola użytkownik może wprowadzić "globalny" współczynnik korygujący wartości normowe nakładów dla wszystkich czynników RMS w danej pozycji kosztorysowej - względnie dla wybranej grupy tych czynników.

Jest to odpowiednie miejsce na wprowadzenie informacji np. o pogrubieniu ścian betonowych o 6 cm, wywozu gruzu o kolejne 4 km itp.

Wartość wpisanego współczynnika automatycznie "powielona" zostanie do wszystkich czynników danej grupy: robocizny, materiałów lub sprzętu.

Przykład: jeśli zostanie wprowadzona krotność 2.000 przy dowolnym materiale to wartość ta przeniesiona zostanie również do wszystkich pozostałych czynników M danej pozycji kosztorysowej.

Uwaga: Aby podana przez użytkownika wartość krotności wpisana została automatycznie do wszystkich czynników RMS - należy bezpośrednio po wpisaniu tej wartości do pola nacisnąć klawisz "Shift" i przytrzymując go nacisnąć klawisz "Enter".

Jeśli w polu tym znajduje się liczba 1.000 - wartość ta nie jest wyświetlana na ekranie (zostaje programowo ukryta).

Zakres dopuszczalnych wartości dla krotności: od 0,000 do 99,999.

Uwaga: Można dokonać korekty dotyczącej opisywanego powyżej pogrubienia lub wywozu za pomocą współczynników znajdujących się w panelu RMS danej pozycji lub nawet za pomocą współczynnika "globalnego" (występującego obok pola "Cena" pozycji kosztorysowej).

Finansowy skutek takiego działania będzie wprawdzie podobny, należy jedynie zauważyć, że korekta taka będzie dotyczyła jedynie kosztów, a nie nakładów RMS. W karcie limitowej lub na zestawieniach zbiorczych RMS nie pojawią się wtedy zwiększone nakłady np. betonu względnie środka transportowego.

Nakład

Zawiera końcowy (obliczeniowy) nakład normatywny wyliczony w oparciu o wartość z pola "Norma" oraz pól "Wsp." i "Krot." (iloczyn wartości tych pól).

Czynnik z zerową wartością nakładu nie będzie drukowany w kosztorysie, znajdzie się natomiast na wydrukach kosztorysu nakładczego oraz nakładów RMS.

Pole można edytować. Z chwilą wpisania innej wartości (różniącej się od wyświetlanej dotychczas) w sąsiednim polu automatycznie pojawi się znak "fajki". Oznacza on, że nakład danego czynnika traktowany jest przez program jako posiadający ustaloną wartość – niezależną od ilości przedmiarowej pozycji. Od tego momentu zmiana w polu "Norma", "Wsp." oraz "Krot." nie będzie miała wpływu na zmianę nakładu danego czynnika. Dotyczy to czynników R, M oraz S.

Działanie takie jest potrzebne w sytuacji dopisywania do pozycji kosztorysowej (dotyczącej przykładowo montażu płyt korytkowych dachowych) specyfikacji tych płyt. Omawiana pozycja katalogowa posiada nakłady normowe czynników RMS – odniesione do m2 pokrycia.

Wykorzystując opisywany mechanizm można dopisać do pozycji konkretne typy płyt korytkowych (w sztukach), a nie w m2. W efekcie otrzymamy nakłady robocizny, sprzętu oraz pozostałych materiałów odniesione do ilości przedmiarowej np. 135 m2 powierzchni dachu wraz z wykazem konkretnych prefabrykatów DKZ-240/60 szt. 28, DKZ-240/30 szt. 14, ... składających się na wykonanie podanej powierzchni dachu.

Uwaga: Należy pamiętać, że wyspecyfikowane ilości prefabrykatów dotyczą podanej pierwotnie ilości przedmiarowej pozycji (czyli przykładowo 135 m2). Jeśli użytkownik zmieni ilość przedmiarową – ilości prefabrykatów wciąż pozostaną takie same. Należy w związku z tym dokonać stosownej korekty ilości sztuk, aby prawidłowo odnosiły się do obecnego przedmiaru. Należy zauważyć, że raport błędów (zakładka Komunikaty) zawiera m.in. pełną specyfikację czynników posiadających ustaloną wartość nakładu.

Pole ustalenia nakładu

Pole ustalenia ilości normowej czynników RMS. Znajdujący się w nim znak "fajki" oznacza, że dany czynnik posiada ustaloną wartość nakładu – patrz powyższy opis. Z chwilą usunięcia tego znaku (dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem myszy lub naciśnięcia klawisza "Enter" w tym polu) – do pola "Nakład" przywrócona zostanie automatycznie wartość wynikająca z iloczynu: pola "Norma" oraz pól "Wsp." i "Krot.

Jednostka miary

Zawiera opis słowny jednostki miary czynnika produkcji (8 liter opisu). Pola tego nie można edytować jedynie dla czynników z grupy: robocizna oraz sprzęt.

Cena

Do tego pola użytkownik może wprowadzić cenę czynnika produkcji. Cena nie może być ujemna, posiadająca wartość zero wyświetlana jest w kolorze czerwonym. Dopuszczalny zakres wartości ceny: od 0,00 do 9 999 999,99. Cena do tego pola może być pobrana automatycznie z "aktywnego" cennika (patrz opis klawiszy cenników - poniżej).

Wprowadzona przez użytkownika cena "z klawiatury" może zostać również automatycznie wpisana do własnego cennika RMS (dolny prawy klawisz). Decyduje o tym odpowiedni parametr znajdujący się w "Parametrach programu" ("Przetwarzanie kosztorysu").

Wartość

Zawiera automatycznie wyliczoną wartość czynnika produkcji ("Nakład" x "Cena").

Pola nie można edytować.

Wyróżnik - I

Pole do wprowadzenia oznaczenia materiału inwestora (w przypadku materiałów).

Umożliwia zarazem wpisanie informacji o metodzie rozliczenia materiałów pomocniczych - o ile czynnik "Materiały pomocnicze" występuje w danej pozycji kosztorysowej.

Materiały inwestora / zamawiającego:

Po wprowadzeniu litery "i" (małe i ) z wartości kosztorysu potrącona zostanie jedynie wartość danego materiału (dotyczy to sytuacji, gdy wykonawca pobiera z hurtowni materiał, za który płaci np. przelewem inwestor / zamawiający).

Duża litera "I" spowoduje potrącenie wartości wskazanego materiału łącznie z kosztami jego zakupu (czyli inwestor lub zamawiający płaci za materiał i samodzielnie dostarcza go na plac budowy).

Sposób wprowadzenia oznaczenia do pola:

a/ z klawiatury: ustawiamy kursor na danym polu i naciskamy klawisz "Enter".

Pojawi się litera "i", ponowne naciśnięcie klawisza spowoduje zmianę litery na "I".

Kolejne naciśnięcie likwiduje wprowadzone oznaczenie z pola.

Podobny efekt uzyskać można poprzez wprowadzenie odpowiedniej litery wprost z klawiatury do pola. Klawisz "Spacja" likwiduje oznaczenie.

b/ za pomocą myszki: dwa razy klikamy lewym klawiszem myszki w obrębie danego pola.

Zachowana została ta sama zasada jak w przypadku użycia klawisza "Enter".

UWAGA: Oznaczenie materiału inwestora / zamawiającego nie powoduje natychmiastowej zmiany wartości bieżącego kosztorysu. Dopiero na życzenie użytkownika program generuje odpowiednie zestawienie zbiorcze materiałów inwestora / zamawiającego oraz potrąca ich wartość z tabeli elementów scalonych oraz strony tytułowej kosztorysu (patrz odpowiedni parametr w oknie parametrów wydruków).

UWAGA: należy zwrócić uwagę na fakt, że od wartości kosztorysu odjęta zostanie łączna wartość wszystkich materiałów inwestora/ zamawiającego - nawet tych występujących w pozycjach posiadających "ustaloną" cenę (i pominiętych tym samym na wydruku kosztorysu).

Deskowanie systemowe:

Dotyczy jedynie rozliczenia deskowania systemowego (czynnik S).

Po wprowadzeniu danych do rozliczenia pracy deskowania systemowego w polu może pojawić się oznaczenie "d" lub "D".

"D" - oznacza, że podano pełne dane dotyczące zarówno przeliczenia normy "katalogowej" oraz dotyczące pobytu deskowania z tytułu dojrzewania betonu.

"d" - oznacza, że podano jedynie dane dotyczące przeliczenia normy "katalogowej".

Materiały pomocnicze:

Dotyczy jedynie czynnika "Materiały pomocnicze".

W polu "I" wyświetlona jest litera określająca metodę naliczania wartości materiałów pomocniczych:

•"M" oznacza naliczanie wartości materiałów pomocniczych od wartości wszystkich materiałów oznaczonych znakiem "fajki" w danej pozycji kosztorysowej (oznaczenie to widoczne jest w ostatnim polu "%" po prawej stronie przeglądarki).

•"R" oznacza naliczanie wartości materiałów pomocniczych jako odpowiedni % od całkowitej wartości robocizny w danej pozycji.

•"S" oznacza naliczanie wartości materiałów pomocniczych jako odpowiedni % od całkowitej wartości sprzętu w danej pozycji.

W polu cena pojawia się automatycznie wartość sumy składników R lub M (dla których naliczana jest wartość materiałów pomocniczych), następnie na podstawie tej wartości obliczona jest wartość materiałów pomocniczych wg zasady:

[Wartość z pola "Norma" (czyli wskaźnik procentowy) x wartość z pola "Cena" (czyli suma wartości materiałów (ew. robocizny), od których naliczana jest wartość mat. pom.)] / 100

Wynik przedstawiony jest w polu "Wartość".

Od tej wartości naliczana jest następnie także odpowiednia wartość kosztów zakupu.

%Kz

Do pola tego wprowadzana jest automatycznie wartość % narzutu kosztów zakupu materiałów (wartość ta pobierana jest z odpowiedniego pola %Kz określonego w zakładce "Narzuty"). Pole to można edytować. Użytkownik może w ten sposób określić indywidualne narzuty %Kz dla każdego z materiałów występujących w pozycji. Zakres wprowadzanych wartości do pola: od 0,00 do 999,99.

Wartość kosztów zakupu materiałów automatycznie pojawia się w polu "Wart. Kz". Liczona jest ona jako wskazany % od wartości materiału podanego w polu "Wartość".

Jeśli w polu "St.Kz." podana była jakakolwiek wartość - zostanie ona tam automatycznie skasowana.

Stawka Kz

Do pola tego wprowadzona może być wartość jednostkowej stawki kosztów zakupu danego materiału.

Zakres tego pola: od 0,00 do 9 999 999,99 - określa on stawkę kosztów zakupu wyrażoną w "zł".

Odpowiednią stawkę wprowadzamy wprost z klawiatury (po ustawieniu kursora na danym polu).

Stawka taka wyświetlona będzie w kolorze czarnym.

Inny sposób polega na ustaleniu wysokości jednostkowej stawki kosztów zakupu w oparciu o podane przez użytkownika składowe kosztów transportu.

W tym celu klikamy dwukrotnie lewym klawiszem myszki w obrębie tego pola. Pojawi się pomocnicza tabelka do której wpisujemy poszczególne składowe stawki. Do pierwszego pola wpisujemy stawkę za pierwszy odcinek ("Tr.1") np. 10 km, do kolejnego stawkę za każdy następny odcinek ("Tr. 2") np. 1 km. W trzecim polu określamy liczbę "następnych odcinków" - tzw. krotność ("Kr. Tr. 2"). Stawka zostanie wyliczona wg formuły: "Tr.1" + "Tr.2" * "Kr. Tr. 2" i po akceptacji wprowadzonych danych przeniesiona zostanie do pola "St. Kz.".

Stawka wyliczona w oparciu o wprowadzone składowe wyświetlona będzie w kolorze zielonym.

Jeśli w polu "% Kz." znajdowała się wcześniej jakakolwiek wartość - zostanie ona tam automatycznie skasowana.

UWAGA: jeśli do pola wprowadzimy nową wartość "z klawiatury" to istniejące składniki stawki Kz wprowadzone za pomocą "tabelki" zostaną automatycznie skasowane.

Wartość Kz

Zawiera automatycznie wyliczoną wartość kosztów zakupu danego materiału. Pola nie można edytować.

RMS pomocnicze

Do pola tego wprowadzony może być znak "fajki".  Wskazuje on na zaliczenie wartości danego materiału jako podstawy do wyliczenia wartości materiałów pomocniczych (tylko dla metody "M"). Oznaczenie to przenoszone jest automatycznie z bazy normatywnej, może być zmieniane później przez użytkownika. W tym celu wystarczy kliknąć dwa razy lewym klawiszem myszki w obrębie tego pola ewentualnie nacisnąć klawisz "Enter".

Kolejne użycie klawisza znosi znak "fajki".

Zamknij okno nakładów

Zamyka okno nakładów

Skasowanie bieżącego czynnika RMS

Jej użycie powoduje skasowanie bieżącego wiersza nakładów (czynnika).

Dopisanie nowego czynnika ROBOCIZNA do pozycji

Umożliwia dopisanie do aktualnej listy czynników pozycji kosztorysowej składnika typu "Robocizna".

Pozycje katalogowe zawarte w bazie normatywnej KNR, KNNR ... zawierają jeden "scalony" czynnik opisujący robociznę (symbol "999"). Realizując powyższą funkcję możliwe jest dodanie dowolnego innego "zawodu" do aktualnej pozycji kosztorysowej.

Dopisanie nowego czynnika MATERIAŁ do pozycji

Umożliwia dopisanie do listy czynników pozycji kosztorysowej składnika typu "Materiał".

Dopisanie nowego czynnika SPRZĘT do pozycji

Umożliwia dopisanie do listy czynników pozycji kosztorysowej składnika typu "Sprzęt".

UWAGA: W przypadku naciśnięcia klawiszy "+R", "+M" oraz "+S" wyświetlona zostanie lista czynników RMS z aktywnego cennika RMS lub własnego.

Z listy tej pobierane będą wybrane czynniki RMS (z ceną) i przenoszone (dopisywane) do bieżącej pozycji kosztorysowej.

Jeśli na liście stwierdzimy brak poszukiwanego czynnika - możliwe jest jego dopisanie do tej listy (ikona klawisza "+" - dotyczy to jednak tylko cennika własnego RMS).

UWAGA: Do pozycji kosztorysowej można dopisać wiele czynników z tym samym symbolem i nazwą! Może się zdarzyć, że "takie same" czynniki muszą posiadać różne ceny, stawki kosztów zakupu, będą zaliczone przez użytkownika programu do odmiennych grup, dostaw itp. W ten sposób "obsłużyć" można także przypadek częściowego zaliczenia danego materiału jako materiał inwestora (dzielimy wtedy oryginalny normatyw pomiędzy takie same czynniki, a przy jednym z nich ustawiamy znak "I" lub "i"). Uwaga ta dotyczy również wyrobów dopisanych ręcznie - patrz niżej.

Dopisanie nowego czynnika WYRÓB do pozycji

Umożliwia dopisanie do wykazu czynników aktualnej pozycji kosztorysowej dodatkowego składnika typu "Materiał", przy czym wszystkie dane opisowe danego materiału (np. wyrobu, prefabrykatu itp.) wprowadzane będą "ręcznie" z klawiatury.

Sposób ten polecany jest w przypadku dopisania materiałów (wyrobów, prefabrykatów) występujących sporadycznie, których nie ma potrzeby dopisywać na stałe do kartoteki RMS.

Należy wypełnić pole "Nazwa", "Norma", "Cena" i dalsze wg potrzeby. Do pola "Norma", jako początkowa wartość, automatycznie wpisana zostaje ilość '1.000', natomiast do pola "J.m." - 'szt'. Pola te użytkownik również może edytować.

UWAGA: Z uwagi na brak symbolu przy tak dopisanym czynniku M nie będzie możliwy automatyczny podgląd cen z jakiegokolwiek cennika RMS. Czynnik ten nie będzie również dopisany do bazy katalogowej podczas procesu dopisywania pozycji szczegółowej do tej bazy.

Dopisanie nowego czynnika ODPADY do pozycji

Umożliwia dopisanie materiału typu "odpad" z wyświetlonej kartoteki odpadów.

Dopisanie wiersza Materiały pomocnicze

Umożliwia dopisanie do pozycji czynnika typu "Materiały pomocnicze" (o ile takiego czynnika brak w bieżącej pozycji kosztorysowej).

Domyślnie przyjęta zostanie metoda "M" liczenia materiałów pomocniczych (można ją zmienić).

Należy podać wartość stawki % materiałów pomocniczych - wprowadzamy ją do pola "Norma".

Do pola "% Kz" program automatycznie przepisze wartość wynikającą z aktywnego narzutu % Kz dla danej pozycji kosztorysowej (określonej w zakładce Narzuty).

UWAGA: Sposób dopisania czynnika "Sprzęt pomocniczy".

Do pozycji szczegółowej kosztorysu można w razie potrzeby dopisać czynnik "Sprzęt pomocniczy". Czynnik taki dopisujemy (klawisz "+S") z zakładki "Sprzęt" cennika własnego RMS. Znajdują się tam dwa czynniki dotyczące sprzętu pomocniczego:

"99999" - Wartość sprzętu pomocniczego liczona będzie jako procent od wartości sprzętu podstawowego w pozycji kosztorysowej

"99998" - Wartość sprzętu pomocniczego liczona będzie jako procent od wartości robocizny w pozycji kosztorysowej

Nie korzystamy w tym celu z czynników z symbolem "00010" oraz "00020".

Mają one zastosowanie jedynie w katalogach PKZ.

Wyliczenie wartości stawki kosztów transportu

Otwiera okienko kalkulacji kosztów zakupu (transportu) w wymiarze tzw. "złotówkowym".

Wartość ta wyliczona zostanie w oparciu o podane dane dotyczące transportu za pierwszy odcinek oraz za każdy odcinek następny x liczba takich odcinków.

Klawisz dostępny jest dla wszystkich materiałów (z wyjątkiem materiałów pomocniczych).

Należy pamiętać, że wyliczona w ten sposób wartość zastąpi istniejącą dotychczas wartość % Kz (Tr.).

Dopisanie czynników RMS z wybranej pozycji bazy katalogowej

Klawisz ten umożliwia dopisanie do bieżącej pozycji kosztorysu czynników RMS pobranych z bazy katalogowej KNR. Dopisywać można czynniki RMS do pozycji szczegółowej oraz uproszczonej.

W tym ostatnim przypadku pozycja automatycznie zakwalifikowana zostanie przez program jako pozycja szczegółowa.

UWAGA: Funkcja ta jest niezwykle użyteczna w przypadku zaczytania formularza ofertowego w celu jego wyceny (importując dane kosztorysowe zapisane w formacie XLS, CSV lub FWD). Uproszczone pozycje kosztorysu uzupełniamy informacjami o nakładach czynników RMS.

UWAGA: Można z bazy katalogowej dobrać nakłady czynników RMS z jednej lub wielu pozycji.

W trakcie wyszukiwania pozycji w bazie katalogowej w górnym wierszu ekranu widoczna będzie nazwa pozycji, do której czynniki RMS są dobierane.

Określenie kosztu pracy deskowania

Otwiera okienko kalkulacji pracy deskowania systemowego z tytułu dojrzewania betonu. Klawisz dostępny dla wszystkich czynników S (z wyjątkiem sprzętu pomocniczego), niemniej dane do takiej kalkulacji należy wprowadzać dla czynnika reprezentującego faktycznie deskowanie systemowe. Pełny opis sposobu rozliczenia deskowania znajduje się w pliku pomocy dostępnym z poziomu omawianego okna.

Zmiana bieżącego czynnika RMS na inny z "aktywnego" cennika RMS

Umożliwia wymianę wskazanego czynnika na inny wybrany z "aktywnego" cennika "dyskietkowego" lub "własnego" RMS. O aktywności decyduje "ślad" wciśniętego klawisza odpowiedniego cennika. Wyświetlona zostanie lista czynników RMS. Kursor automatycznie ustawiony zostanie w miejscu występowania czynnika, który zamierzamy wymienić (lub w najbliższym możliwym miejscu).

Z okna tego dokonujemy odpowiedniego wyboru (np. da razy klikamy lewym klawiszem myszy dowolny czynnik listy).

Przepisany zostanie do aktualnej pozycji kosztorysu symbol wybranego czynnika, jego nazwa, opis jednostki miary oraz (na życzenie) także cena. "Norma" pozostanie nie zmieniona.

Badana jest zgodność jednostki miary. Jeśli zostanie stwierdzony brak takiej zgodności - pojawi się stosowny komunikat oraz możliwość skorygowania nakładu normowego w oparciu o wprowadzony przez użytkownika mnożnik.

Nie jest możliwa wymiana czynnika RMS na czynnik należący do innej grupy, tzn. w miejsce materiału nie można wprowadzić robocizny lub sprzętu itp.

UWAGA: Zmiana nie dotyczy czynnika "Materiały pomocnicze" oraz "Sprzęt pomocniczy".

Klawisz zmiany nie jest wtedy aktywny. Ponadto nie jest możliwa zmiana robocizny oraz sprzętu w oparciu o cennik producencki.

Kopiuj RMS do schowka

Otwiera okienko zawartości schowka czynników RMS.

W okienku dokonujemy wyboru zakresu kopiowanych czynników do schowka - wszystkie, tylko wybranej grupy (R, M lub S) względnie jedynie bieżącego (wskazanego kursorem) czynnika z bieżącej pozycji szczegółowej kosztorysu.

Wybrane czynniki zapisane zostaną do schowka programu, z którego będą następnie wklejane do innych pozycji bieżącego względnie innego kosztorysu.

UWAGA: w celu usprawnienia procesu wprowadzono możliwość zapisania wszystkich czynników RMS z pozycji szczegółowej kosztorysu do schowka bez potrzeby otwierania "okienka" schowka. Wystarczy w tym celu w momencie "klikania" klawisza "Kopiuj RMS" nacisnąć klawisz "Shift".

Analogicznie - przytrzymując klawisz "Ctrl" dopiszemy do schowka jedynie bieżący czynnik RMS.

Wklej RMS ze schowka

Naciśnięcie tego klawisza spowoduje wyświetlenie okna zawartości schowka czynników RMS. Klawisz jest aktywny o ile schowek nie jest "pusty". Na klawiszu widnieje informacja o liczbie czynników zapisanych w schowku.

Czynnik "materiały pomocnicze" zostanie dopisany - o ile w danej pozycji czynnik tego typu dotąd nie występował.

UWAGA: w celu usprawnienia procesu (bez potrzeby otwierania okna schowka) wprowadzono możliwość "wklejenia" wszystkich czynników ze schowka. Wystarczy w tym celu w momencie "klikania" klawisza "Wklej RMS" nacisnąć klawisz "Shift".

Naciskając klawisz "Ctrl" wkleimy wszystkie czynniki RMS z jednoczesnym skasowaniem zawartości schowka.

Czyść schowek RMS

Powoduje wyczyszczenie schowka.

Pokaż zawartość schowka RMS

Pokazuje zawartość schowka.

Eksport nakładów w bieżącej pozycji do Excel'a

Umożliwia eksport nakładów bieżącej pozycji do Excel'a.

Pokaż/ukryj oryginalne parametry RMS (nazwa, norma)

W dolnym segmencie ekranu widoczne są również pomocnicze pola zawierające "oryginalną" nazwę oraz normatyw bieżącego czynnika RMS. Podane wartości pojawią się automatycznie w polach "Nazwa" oraz "Norma" z chwilą ręcznego "wyczyszczenia" przez użytkownika programu całej obecnie występującej w nich treści.