Na zakładce NARZUTY można podać narzuty i stawki dla całego kosztorysu oraz wprowadzić indywidualne ("lokalne") narzuty i stawki dla każdego z głównych działów kosztorysu (rozdziałów itp.) - wyodrębnionych w kosztorysie.
Hierarchia "ważności" działania narzutów jest trójstopniowa: w pierwszej kolejności dane o narzutach dla pozycji kosztorysowych pobierane są z poziomu elementu, następnie stanu, w ostatniej kolejności z kosztorysu.
Inaczej ujmując: narzuty i stawki zdefiniowane dla kosztorysu działają na wszystkie pozycje kosztorysu. Jeśli jednak określimy narzuty indywidualne dla stanu robót – narzuty kosztorysu zostaną zastąpione przez narzuty stanu we wszystkich pozycjach kosztorysowych danego działu.
Analogicznie, jeśli w ramach stanu robót wydzielimy element robót, dla którego ustanowimy indywidualne narzuty – "wyłączą" one działanie narzutów ze stanu (kosztorysu) we wszystkich pozycjach danego elementu.
UWAGA: Aby zdefiniowane narzuty lokalne zadziałały, należy je najpierw uaktywnić!
W tym celu naciskamy klawisz "Ustaw narzut jako aktywny". Tło pól wartości zmienia wtedy kolor na biały. Wszystkie "aktywne" wartości wyświetlone są pogrubioną czcionką, dodatkowo w ostatnim polu pojawia się znak "fajki". Dopiero wtedy można wprowadzić nowe dane do pól lub je zmienić.
Działające wcześniej narzuty można "wyłączyć" – używamy klawisz "Ustaw narzut jako nieaktywny".
Należy zwrócić uwagę, że pierwszy wiersz opisujący stawki i narzuty globalne całego kosztorysu jest zawsze ustawiony jako "aktywny"!
UWAGA: Ustanowienie narzutów (lub ich zmiana) dla kosztorysu oraz działu/rozdziału robót nie powodują zmiany narzutów określonych indywidualnie w pozycjach kosztorysowych.
Po "aktywacji" narzutów lokalnych dla działu/rozdziału – pojawi się informacja - litera "N" w wierszu odpowiedniego stanu/elementu na przeglądarce pozycji (np. zakładka Pozycje – w kolumnie "R").
Narzuty i stawki "działają" jedynie w przypadku pozycji kosztorysowych posiadających składniki kosztowe R, M, S ceny jednostkowej. Pozycje pozyskiwane z bazy katalogowej KNR, KNNR ... lub bazy cenowej "A"("B") ORGBUD-SERWIS takie składniki posiadają.
W przypadku pozycji bez składników (np. dopisanych indywidualnie) można również skorzystać z możliwości przeliczenia ceny w oparciu o narzuty – należy jednak "ręcznie" uzupełnić informacje o składnikach kosztowych R, M, S w tych pozycjach (dokonujemy tego w panelu R,M,S zakładki POZYCJE - w polach dot. składników kosztów bezpośrednich lub składników z narzutami).
Ikony - górny panel.
Ikony - górny panel.
Opis wyświetlanych kolumn.
Definiując narzuty i stawki można wprowadzić następujące informacje:
Stawka roboczogodziny:
Podajemy stawkę r-g w [zł]. Pojawi się pomocnicze okno decyzyjne "Zmiana stawki roboczogodziny" (o ile wyłączony został parametr "Automatycznej podmiany narzutów i stawek" w oknie parametrów systemowych).
Do wyboru są wtedy trzy możliwości:
•"Zmienić każdą dotychczasową stawkę na wprowadzoną X zł". Program automatycznie zamieni każdą napotkaną w kosztorysie stawkę r-g na nową w wysokości X zł.
•"Zmienić jedynie stawkę Y na X zł". Program dokona zamiany wyłącznie "poprzedniej" stawki Y na nową stawkę X (w pozycjach szczegółowych mogą przecież występować inne stawki indywidualnie określone np. dla poszczególnych zawodów).
•"Nie zamieniaj". Pozwala na wycofanie się z operacji zamiany stawki.
W przypadku pozycji met. uproszczonej posiadającej "ukryty" nakład r-g, program automatycznie zamieni pobrany pierwotnie z bazy składnik R ceny i zastąpi go wyliczoną wartością [ nakład (r-g) * nowa stawka (zł/r-g )].
Użytkownik zostanie poinformowany o takim przypadku – składnik cenowy R wyświetlony będzie na ekranie w panelu R,M,S w kolorze zielonym. Jeśli uproszczona pozycja kosztorysowa nie posiada nakładu robocizny – pomimo określenia stawki r-g - składnik R nie ulegnie zmianie.
UWAGA: Stawki r-g do pozycji kosztorysu pobierane są w pierwszej kolejności z "aktywnego" narzutu, dopiero gdy brak tam określonej stawki (lub jest równa zero) wartość ta pobierana jest z aktywnego cennika RMS.
Koszty zakupu %:
Do tego pola wprowadzamy wysokość narzutu % kosztów zakupu materiałów. Można podać wartości z przedziału od 0.00 do 999.99.
Również w tym przypadku po akceptacji wprowadzonej wartości pojawi się pomocnicze okno decyzyjne "Zmiana stawki kosztów zakupu" (o ile wyłączony został parametr "Automatycznej podmiany narzutów i stawek" - patrz "Parametry programu").
Do wyboru są trzy możliwości:
•"Zmienić każdą dotychczasową stawkę na X zł". Program automatycznie zamieni każdą napotkaną w kosztorysie stawkę %Kz na nową w wysokości X %.
•"Zmienić jedynie stawkę Y% na X %". Program dokona zamiany wyłącznie "poprzedniej" stawki Y% na nową stawkę X% ( w pozycjach szczegółowych mogą występować stawki %Kz indywidualnie określone np. dla poszczególnych materiałów).
•"Nie zamieniaj". Pozwala na wycofanie się z operacji zamiany stawki.
UWAGA: Należy pamiętać, że w pozycjach szczegółowych dla wybranych czynników M mogą występować indywidualnie określone (w zł) stawki kosztów zakupu. Wprowadzenie nowej "globalnej" stawki %Kz (%Tr) nie wpłynie wtedy na wartość kosztów zakupu danego czynnika M!
O ewentualnych wysokościach stawek indywidualnych możemy zorientować się przeglądając "wnętrze" pozycji (zakładka NAKŁADY) lub lepiej - w oknie zbiorczym czynników R,M,S (zakładka LISTA RMS). Można także sporządzić wydruk stawek zakupu (transportu) zastosowanych w kosztorysie.
Koszty pośrednie %:
Wprowadzamy wysokość narzutu % kosztów pośrednich osobno dla składnika kosztowego R oraz S.
Zysk %:
Wprowadzamy wysokość narzutu % zysku osobno dla składnika kosztowego R, M oraz S.
Zysk R liczony jest od sumy Robocizna + Koszty pośrednie od R.
Zysk M liczony jest od sumy Materiał + Koszty zakupu od M.
Zysk S liczony jest od sumy Sprzęt + Koszty pośrednie od S.
VAT:
Wprowadzamy wysokość narzutu % podatku VAT. Pole może pozostać puste.
W przypadku zwolnienia z podatku VAT – wprowadzamy do pola litery "zw".
Wprowadzone dane mogą być zapamiętane ("Zachowaj jako wartości domyślne") w odpowiednim "schowku" oraz następnie dowolną ilość razy użyte do automatycznego wypełnienia innego wiersza narzutów zapamiętanymi wartościami (klawisz "Wypełnij wartościami domyślnymi").
Każde naciśnięcie tego klawisza powoduje zapisanie bieżących wartości (z wiersza aktualnie wskazanego kursorem) do tego schowka - w miejsce poprzednich.
Na samej górze przeglądarki znajduje się zawsze wiersz "Kosztorys" zawierający narzuty globalne całego kosztorysu. Poniżej wystąpią wszystkie wiersze działów głównych kosztorysu - o ile zostały zdefiniowane w kosztorysie.
UWAGA: Program automatycznie wypełnia pola narzutów i stawek każdego nowego kosztorysu (dotyczy wiersza "Kosztorys") wartościami domyślnymi pobranymi ze "schowka". Stąd też należy dbać o systematyczne "odświeżanie" wartości domyślnych narzutów i stawek! Jedynie kosztorysy kopiowane zachowują swoje "oryginalne" narzuty.
Narzuty wpływają na wysokość ceny jednostkowej każdej pozycji kosztorysu, której cena wyliczana jest w oparciu o składowe kosztów RMS. Stąd też uwaga na górnym panelu okna, że narzuty nie mają wpływu na wyliczenie ceny pozycji "uproszczonych" lub posiadających ustaloną przez użytkownika ostateczną wartość (występuje w nich znak "fajki" w polu ustalenia ceny).
Proponuje się wprowadzenie do kosztorysu opisu tekstowego precyzującego zasadność zastosowania lokalnych narzutów i stawek - można wprowadzić go wprost do pola opisu danego działu/rozdziału, do pola notatek lub też poprzez założenie w kosztorysie oddzielnej pozycji tzw. tekstowej. Z tego powodu, nad przeglądarką tabeli narzutów wyświetlane jest również okno opisowe wskazanego kursorem stanu / elementu robót, w którym opis słowny można edytować.
UWAGA: Należy zwrócić uwagę na wartość zerową narzutu - powoduje ona brak naliczania odpowiedniego składnika kosztowego narzutów we wszystkich pozycjach w ramach swojego zasięgu działania!
Jeśli w kosztorysie wyzerowane zostaną wszystkie narzuty - cena jednostkowa pozycji wyliczana będzie wyłącznie jako suma składowych kosztów bezpośrednich R, M i S (składniki z narzutami będą z nimi tożsame).
Pole "Lp." pełni również funkcję nawigacyjną - kursor zostanie automatycznie przeniesiony do miejsca wystąpienia wskazanego stanu/elementu (do zakładki POZYCJE) – wystarczy w tym celu dwa razy kliknąć lewym klawiszem w obrębie danego pola w wierszu wskazanego aktualnie stanu/elementu.
Dla wygody użytkownika wprowadzono możliwość zapisania dowolnej liczby gotowych "zestawów" narzutów i stawek np. dla różnych wykonawców, z różnych okresów itp. Służy do tego lista narzutów (klawisz widoczny pod oknem przeglądarki narzutów). Z niej także pobierane mogą być narzuty do automatycznego wypełnienia dowolnego wiersza przeglądarki narzutów i stawek.
|
Zapamiętaj bieżący zestaw narzutów jako wartości domyślne
|
Wprowadzone dane mogą być zapamiętane w odpowiednim "schowku" oraz następnie dowolną ilość razy użyte do automatycznego wypełnienia innego wiersza narzutów zapamiętanymi wartościami (klawisz "Wypełnij wartościami domyślnymi").
Każde naciśnięcie tego klawisza powoduje zapisanie bieżących wartości (z wiersza aktualnie wskazanego kursorem) do tego schowka - w miejsce poprzednich.
|
|
|
|
Wypełnij wartościami domyślnymi
|
Powoduje wypełnienie aktywnego pola wartościami domyślnymi.
|
|
|
|
Lista narzutów i stawek
|
Wywołuje okno ze stawkami i narzutami kosztorysowymi, które można uzupełniać.
|
|
|
|
Ustaw narzut jako aktywny / nie aktywny
|
Ustawia podświetlony wiersz jako aktywny lub nie aktywny.
|
|
|
|
Narzuty liczone zgodnie z rozp. MRiT z 20.12.2021 r.
|
Narzuty liczone zgodnie z rozp. MRiT z 20.12.2021 r.
|
|
lub
|
|
Wyjście
|
Powrót do zakładki Pozycje.
|
|
|
|